Mechanizm rynkowy charakteryzujący gospodarkę wolnorynkową wymusza od podmiotów gospodarczych stosowanie zasad rachunku ekonomicznego. Przeprowadzanie analiz ekonomicznych jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstw w warunkach konkurencji wolnorynkowej. Pewne elementy tego rachunku można również stosować do analizy inwestycji kapitałowych na giełdzie papierów wartościowych. Podstawowymi charakterystykami inwestycji kapitałowych są: stopa zwrotu z zainwestowanego kapitału oraz ryzyko. Pierwsza z nich rozumiana jest jako stosunek efektu (dochodu/straty) uzyskanego z danej inwestycji do poniesionych nakładów. W artykule przedstawiono teoretyczną wiedzę z zakresu stopy zysku oraz empiryczne obliczenia oparte na Warszawskim Indeksie Giełdowym. W części tej przedstawiono również sposób obliczania prawdopodobieństwa osiągnięcia założonej stopy zwrotu.

Ryzyko związane jest z każdym przedsięwzięciem gospodarczym. Występuje ono również w przypadku inwestycji dokonywanych na giełdzie papierów wartościowych. W artykule przedstawiono klasyczne podejście do określania ryzyka papieru wartościowego, polegające na obliczeniu odchylenia standardowego. Jednak z punktu widzenia inwestora bardziej przydatna jest inna metoda obliczania ryzyka za pomocą semiodchylenia standardowego. Metoda ta uwzględnia niepożądane przez inwestora ujemne odchylenia stopy zwrotu od jej wartości oczekiwanej.